VRIJE GEEST ZKT. STURING

 

Pannenkoeken met cantharellen hebben we gegeten. Geblust met Calvados en verrijkt met mirabellen. Een jaar is het geleden dat Klaas stierf. We hebben de gemberpot die we toen ritueel in de rouwpot overgegoten hadden weer teruggegoten in de pot met de hoge rand. En alles bijna leeggegeten.

Rouw maakt hongerig.

Een mens heeft woorden nodig om te blijven leven. Dat hebben we gedaan.
Wat hebben veel mensen van Klaas genoten. En wat kwamen ze blij bij hem aan.

Ik bleef behoorlijk ontredderd achter vorig jaar.

Ik krijg dan wel veel voor elkaar. En weet de spullen goed en vooral mooi te besturen maar wat heb ik het nodig om begrensd te worden, door iemand die mij aan kan.

Vrije geest zkt sturing zag ik op een affiche toen ik heen en weer liep in Amsterdam.

Met het zoeken naar de beste vorm om hem neer te leggen, met de as, met het grote afscheid en daarna alle spullen, met alles wat er in het leven kan en vooral ineens niet zomaar ineens kan.

Gelukkig zijn er allemaal mensen die mij hielpen en nog helpen.
Deze dagen besef ik dat meer dan ooit.
Met de ene bijeenkomst na de andere.
Met alles wat nog komt.

HISTOIRE d' O-H

Kim probeert haar op maat gemaakte corset uit. En we oefenen met het openen van oesters. Vanachter het kamerscherm zie ik de flessen Kanonkopf Kadett voor Klaas' memorial. 

Een prent uit Rome. Waar we ons verloofden.

Ik maak me klaar voor een marathon aan partijen. Een huwelijk, een sub rosa dag en een vriendendag op de sterfdag. En een week later 60 ondernemers.

Met Sarah Nixon speel ik met kleuren. Er moet wat geschilderd in het huis.

Terughoudend of juist in contrast en fel.

Ik aarzel.

Een oase aan hout, en goud, tegen grijs. Het is een heerlijk bad van het oude leven. 

Een kaart van Oscar Wilde en Bosie ontroert me.

Sepia.

En muziek klinkt door het huis. 

Josien de Vries speelt cello. Die lijkt op het corset.

We spelen.

ONE ON ONE ACADEMY

Wat is de One on One Academy? Vragen mijn gasten Femke Terpstra en Ester Serrano . Ze lazen het op de prijslijst van Oosterhouw maar misten een uitleg. 

Het is een één op één begeleiding die ik ontwikkeld heb in Amsterdam in de Ruyschstraat. Een combinatie van mijn ervaring in het kunstonderwijs en mijn tijd als monnik bij de benedictijnen in Vaals.

Een traject voor heel verschillende studenten. Jong en oud. Voor, tijdens of na het kunstonderwijs of een andere studie. Rond het opzetten van een bedrijf, maar ook bij ziekte, dood of een scheiding.

In het klooster werd je uitstekend begeleid. In een wekelijks gesprek van een half uur kon je alles vertellen wat je bezig hield. Ongelofelijk hoe geconcentreerd zo'n moment was met de abt of novicemeester  Er werd bepaald hoe je beter kon werken, bidden, met de broeders omgaan, maar ook werd de samenstelling van de verschillende boeken die je las besproken en eventueel bijgesteld.

Doel was de Stabilitas Loci. De standvastigheid op één plek. Je kiest als monnik voor een regel en een abt op een specifieke plek. Na een tijd gaat dat wringen zoals het ook in een verhouding kan gebeuren of in een baan. Je denkt ergens anders is het beter, fijner. Maar dan moet je doorzetten. 

In de lessen kreeg je onderricht in verschillende manieren van lezen. Van ontvangend, recreatief lezen, naar herhalend en studerend lezen en vooral naar een vertragende vorm van creatief lezen die leidde tot de Lectio Divina. Biddend lezen.

Deze laatste vorm is net als de stabilitas heel goed te vertalen naar een begeleiding van schrijvers, makers en iedereen die in beweging is in zijn leven.

Je vertraagt door de eerste zin van een tekst te isoleren. Woord voor woord te bekijken en te zien wat erin gebeurt. Hoe het hele verloop van een tekst opgeroepen wordt. Dan kan je de woorden afzonderlijk bekijken, de namen, het werkwoord etc.. 

Pas als je de zin door en door hebt bekeken en er de betekenis van proeft, neem je er een volgende bij. En je leest weer terug. Zo rijg je de tekst aaneen en mediteer je op de inhoud. Samen met iemand is dit heel goed te leren. Je ontwerpt een eigen systeem van bijhouden van herhalingen met codes en kleuren.

Alles één voor één.

Eenworden is de essentie. Doel van de monnik was om Monachus te worden. Uit één stuk. Het kwam van het Griekse woord voor een geweven lap stof die nog niet versneden was. Dan zei de marktkoopman: 'deze lap is monachus' en dan was die meer waard. Zo kregen de eerste kluizenaars ook die eretitel. Zij waren Monachus. Het woord monnik of bij een vrouw moniale is daar uit afgeleid.

In de One on One Academy werk ik vaak met een curriculum. Met losse kaartjes van je voor en je achternaam leg je een stamboom neer van familie, vrienden, relaties, opleiding hobbies en studie. Een woordveld dat betekenis krijgt doordat je de afstand en de nabijheid uitbeeldt van de afzonderlijke kaartjes in hoe je het neerlegt.

Daar komen verrassende inzichten uit, die je mee kan nemen als je bijvoorbeeld een volgende stap wilt zetten in je leven of je werk. Ik geef opdrachten die uitgevoerd worden. 

Maar de begeleiding impliceert ook een relatie. Ik neem voor een afgekaderde tijd deel aan je leven. En zoek de grens op.
Voor de student belangrijk om grenzen te bepalen, voor mij ook. Op de grens is veel te leren. 

Het kan bij één gesprek bijven. Of twee, een aan het begin van een dag en een aan het einde. Maar ook een traject van een jaar, dat telkens verlengd kan worden. Ik verbind me aan een leven.

Het idee voor de One on One Academy komt voort uit het ongenoegen dat ik heb met lesgeven in veel te grote groepen . Het gemis aan begeleiding dat ik gekend heb toe ik op de Rietveld studeerde en de verwondering hoe begeleiding in het klooster vanuit een broederlijke betrokkenheid geschiedde die je als docent ook kent, maar waar geen tijd en ruimte voor is. Door met die mentaliteit mij op de studenten te betrekken maak ik iets essentieels van het klooster waar. Het is een vorm van vriendschap, van liefde. 

Studenten melden zich bij mij aan. Dan hebben we een eerste gesprek en bepalen we hoe we het gaan aanpakken. 

Ritmes in de dag aan te brengen met blokken van drie uur werk en drie uur rust. En periodes dat je elkaar niet spreekt op wat praktische dingen na. En dan ook dus momenten van een intensief spreken.

In Amsterdam ging het vrij makkelijk om studenten te krijgen. Hier wil ik het vooral ook aan de residencies koppelen. Het geeft voor beiden een verdieping door op elkaars leven en werk  betrokken te raken. Door in gesprekken en opdrachten te vertragen. 

Maar het kan ook op andere manieren. Meld je dus aan voor een oriënterend gesprek op Oosterhouw !

KOM STUDEREN

De bibliotheek is een ideale werkplek. Resident Aldo Houterman ontdekte er een vooruitstrevende Hildegard von Bingen vanuit de Middeleeuwen. En ik hervond mijn introductie van de toekomst door Kevin Kelly in een stapel op een van de uitschuiflades.

The Inevitable.

Aldo en ik spreken over zijn onderwerp. De filosofie van Brein en Lichaam.
Niet hoe het lichaam denkt maar hoe het beweegt.
Kelly laat zien hoe we in de toekomst gaan dansen als alle schermen opgeheven zijn en in de ruimte oproepbaar, Hildegard laat het lichaam het doel zijn van de zoektocht naar heelwording.

Hier is het een komen en gaan door de oase.

Wadlopende dames en hun dochters met een veel te vol programma.
Bruiden en Bruidegommen die ontroerend hun design for living kunnen vieren in het grote gulle huis.

En ik...

Onvermijdelijk komt de rouw.
En gaat het lichaam liggen.

De tuin is ver weg.
Ben blij als ik voor anderen kan koken.
De Japanse salade uit 'Een liefde van Swann' voor Alexander Tempel en Aldo.

Eigenheimers en mosselen in bouillon met aardperen of crosnes en bieslook.

LIFE IS A MIRACLE II

'Schoonheid is mijn vak' zegt Klaas in de vimeo van Gosse Bouma. Het zat voor hem vooral in de klassieke wereld. Parken, huizen in de welstand van weleer. Maar voor wie er oog voor heeft is schoonheid overal te vinden.

In het schildersbedrijf dat een vak uitspaart ter hoogte van het balkon waar Klaas altijd genoot van zijn sigaar en wat er bewoog rond de Amstel.

In het gebaar van de kunstenaar Xinyi Cheng, die ik One on One begeleid. Ze was geïnspireerd door Klaas's verhalen en wilde haar werk hangen in zijn huis aan de Ruyschstraat.

Een kapper wast een man zijn lange haren.
Klaas pakt een glas.

Xinyi verbeeldt de rouw naar aanleiding van een foto.

De nek van de schilder.

En later gingen we al het schone weer inpakken terug naar O-H.
Eamonn Harnett helpt.
Xinyi helpt.
Ontmoetingen zijn een wonder.

XO-h XO-h

Enorme dahlia's pronken in de gastenkamer. 

De eerste erfgoedlogies. Best tof om te doen. 

Diner met een gast van de gasten. Wandeling in de tuin en een ontbijt.

Een oesteropener komt met de post en een superdunschiller.

We krijgen grote partijen.

Een impressie van Yvonne Zeegers over haar verblijf op O-h:

"Christiaan maakt met geknoeid water cirkels op tafel. Keer op keer maakt hij ongeveer dezelfde beweging. 

Uit die herhaling ontstaat een ovaal. Hij zet er een X in. 

We praten over het woord verveling, en op zoek naar de herkomst van het woord weten we even niet wat dit betekent, in het Duits. 

Stilte 

Ik kijk naar het maken van de cirkels. Er ontstaat tijd om te bedenken of deze uit verveling ontstaan. Het is dag 1 en ik ben gekomen om heel hard te werken.

Op mijn nachtkastje ligt de nieuwste uitgave van Virginia Woolf’s Een kamer voor jezelf. In het essay de wens voor vrouwen om voldoende geld te hebben. 

Voldoende geld voor een eigen ruimte om in te schrijven, het liefst met een slot erop. 

Langeweile, zegt de vertaalmachine de volgende dag. 

Mijn kamer lijkt op de ruimte die zij beschrijft. Ik kijk uit over de velden en bevind me in Frankrijk, ik voel: 

Deze ruimte is niet alleen van mij. 

Ik loop de tuin in en waan me in Italië, Ik loop de bibliotheek binnen en bevind me in de wereld:

Men zegt daar, verveling is goed. 

De laatste dagen werk ik in de tuinkamer met de deuren open, ik voel: 

Deze ruimte is van iedereen. 

Halve en hele uren gaan voorbij. Ik zit met mijn laptop op schoot en tel de pagina’s die ik heb geschreven.

5000 woorden, nog 2000 te gaan. 

Als een jachtdier beweeg ik me door huis en tuin,

Nog 1000 woorden te gaan. 

Ik hoef geen slot op mijn deur, ik weet allang wat ik wil zeggen. 

Een essay op de keukentafel, een aantekening op de spiegel, de boeken op de grond, in cirkels tik ik ze af. 

Even wachten, straks val ik aan. 

De taken op mijn lijstje komen tot een einde, Christiaan gaat door. 

We hebben het goed hier zeggen we tegen elkaar, en zetten kruisjes. 

XOXO"

XO-h XO-h